[2023] Mũi doa là gì? Cấu tạo và các loại mũi doa phổ biến

Doa - một thuật ngữ chuyên ngành cơ khí giúp nâng cao độ chính xác của lỗ khoan có kích thước chuẩn. Để tìm hiểu sâu hơn về “Mũi doa là gì? Chúng có cấu tạo như thế nào?” anh em hãy cùng Mecsu xem bài viết dưới đây nhé.

Mũi doa là gì?

Mũi doa là mũi khoan lỗ để gia công các lỗ ghép chính xác đến IT5 với độ bóng bề mặt cao. Chúng được thực hiện trên các loại máy như máy khoan, máy phay, máy doa hoặc thực hiện bằng tay.

#1 Cấu tạo mũi doa

Doa có cấu tạo gồm 4 phần bao gồm: phần vạt, phần dẫn hướng, cổ và chuôi. Chúng được chế tạo bằng thép gió, toàn bộ hợp kim cứng và có lưỡi cắt được trang bị bởi hợp kim cứng hoặc kim cương đa tinh thể.

Một số loại dụng cụ có kết cấu với đường dẫn sẽ làm nguội bôi trơn ở bên trong. Lưỡi doa được thực hiện thông thường là số răng thẳng giúp cho việc đo lường đường kính dễ dàng.

Khi các bước chia răng không đồng đều sẽ được lặp lại sau một nửa chu vi để tránh việc tạo ra độ rung, dấu dợn sóng và độ lệch đồng tâm. Đường biên dẫn của lưỡi cắt phụ được thực hiện là đường biên mài mòn. Đường càng rộng thì có dạng hình học tốt hơn nhưng độ bóng lại xấu hơn.

#2 Các thông số doa

Về thông số, doa luôn được đo từ đỉnh dao tưởng tượng đến Zero chương trình dọc theo trục X (đường kính âm) và trục Z (giá trị âm). Phần lớn giá trị X của dao doa thường lớn hơn dao tiện ngoài. Khi nguyên công doa, anh em cần chú ý bán kính của mũi dao về sự thay đổi từ lớn đến nhỏ và có thể gây ra phế phẩm.

Lý do khi gia công phải thay đổi mảnh hợp kim cắt chủ yếu là duy trì chế độ cắt và dung sai kích thước trong phạm vi cho phép. Mảnh dao hợp kim được chế tạo với tiêu chuẩn cao nhưng vẫn có độ sai lệch kích thước trước khi mua từ nhiều nguồn khác nhau. Nếu thay mảnh dao hợp kim, anh em cần phải điều chỉnh giá trị bù mòn dao để đảm bảo độ chính xác khi gia công.

Cán dao khi tiếp nhận mảnh hợp kim tuy có cùng kích cỡ và hình dạng nhưng lại có bạn kính mũi dao khác nhau. Ngoài ra, anh em cần lưu ý khi thay mảnh dao hợp kim khác có bán kính mũi dao lớn hoặc nhỏ hơn. Đồng thời, sự bù mòn dao có thể điều chỉnh theo cả hai trục khi có giá trị thích hợp.

#3 Nguyên lý hoạt động của Doa

Hiện nay, hầu hết các kim loại đều được loại bỏ bởi góc vát cạnh 45 độ ở đầu của mũi doa. Mặc dù, mũi doa chỉ loại bỏ phần nhỏ kim loại nhưng chúng lại tập trung vào việc khuếch rộng lỗ khoan, nâng cao độ chính xác và các lỗ/rãnh được làm nhẵn.

Để mũi doa được tối ưu, anh em nên sử dụng chúng trên những lỗ có kích thước nhỏ (tiếng Anh: Undersized Holes) giúp loại bỏ phần kim loại nhỏ nhất để đạt đến kích thước chuẩn trong kỹ thuật.

Khi sử dụng, nếu lỗ quá nhỏ sẽ cần loại bỏ lượng kim loại lớn thì rãnh doa sẽ không thoát chíp kịp. Lúc này lỗ doa sẽ bị thô và không chính xác, dẫn đến hiện tượng nghẹt phôi, làm cho mũi bị gãy. Ngược lại, nếu lỗ quá lớn sẽ không có kim loại để bỏ thì lúc đó doa chỉ có nhiệm vụ là đánh bóng và cắt gọt, dẫn đến hiện tượng nén, làm cho lỗi doa nhỏ lại.

Lỗ doa thường có kích thước khoảng 0.0127 mm (0.0005 inches), nhỏ hơn đường kích của mũi. Vì khối nguyên liệu lúc này bị đẩy ngược lại khi anh em rút mũi doa ra.

Phân loại mũi doa

Để phân loại mũi doa, anh em cần phân biệt các loại dụng cụ doa bằng cách:

• Mũi có nhiều lưỡi cắt nguyên khối, không thể điều chỉnh.
• Mũi có nhiều lưỡi cắt, có thể điều chỉnh.
• Mũi có một lưỡi cắt với thanh trượt dẫn hướng, điều chỉnh được.
• Mũi doa tay có phần vát khoảng V4 thân lưỡi doa và phần dẫn hướng dài hơn để dẫn tốt hơn.
• Mũi doa máy có cạnh vát và phần dẫn hướng ngắn hơn mũi doa tay bởi sự dẫn hướng được điều khiển qua trục máy. Loại này anh em có thể doa lỗ cụt (lỗ có đáy). Để doa lỗ có đường kính lớn, lưỡi doa máy phải được sản xuất dạng mũi doa cán lắp (lưỡi doa ống).

Hiện nay, trên thị trường gồm có các loại mũi doa như mũi doa hợp kim, mũi doa sắt, mũi doa côn, mũi doa lỗ, mũi doa xoắn được sử dụng tùy theo mục đích.

Bảng báo giá mũi doa hợp kim

Mũi doa hợp kim là loại doa được làm từ thép tốc độ cao sử dụng cho doa hoặc mài các vật liệu kim loại mềm như sắt, thép, đồng,... . Chúng có nhiều loại với mức giá khác nhau, bao gồm:

>>> 800+ Mã Sản Phẩm Tán - Đai Ốc: https://mecsu.vn/san-pham/tan-dai-oc.GB

>>> 800+ Mã Sản Phẩm Lông Đền: https://mecsu.vn/san-pham/long-den.WR

>>> Đọc thêm:

• [2021] Đá mài kim cương là gì? Cấu tạo và ứng dụng
• Bảng tra mũi khoan và taro chuẩn nhất (2021)

Hy vọng sau khi tìm hiểu mũi doa qua bài viết này, các anh em có thể lựa chọn được loại mũi doa phù hợp với nhu cầu công việc nhé. Chúc các bạn thành công.